‘Hit The Refresh’

Een frisse kijk op het ZZP-schap, freelancen en het MKB

2013 was een rumoerig en lastig jaar voor iedereen, maar waarin de horde’s vaak gevoeld werden door de ZZP-er, freelancer en het MKB. Een orkaan die zich al enkele jaren geleden had ingezet blaasde nog steeds door ons economische klimaat. Het jaar begon met honderduizenden die hun baan kwijt raakten, bovenop het toch al historisch hoge aantal werklozen. Onder hen ook veel jongeren, mét of zonder diploma’s die niet aan werk kunnen komen.

De meeste bedrijven denken alleen maar aan winst maken en kosten reduceren, (en daar is niets mis mee), het blijft uiteindelijk ‘business as usual’. Na cyber aanvallen op banken en overheidsinstellingen, bezuinigingen in de zorg, het omroepstelsel en een kabinet wat de broekriem nog eens strakker aantrekt, kregen de ZZP-er’s een nog zwaardere horde te verwerken: het voorstel voor afschaffing van de ‘zelfstandigenaftrek’. Met duizenden handtekeningen middels (meerdere) petities tot gevolg, werd een aanpak op korte termijn van de afschaffing van de zelfstandigenaftrek uitgeschakeld. Teken voor ons om hier eens goed na te kijken en het geheel te onderzoeken. Waar ligt het probleem nu precies?

Na diverse lees- en luisteruren erin gestoken te hebben om de juiste informatie en feiten boven tafel te krijgen, komen we tot de conclusie dat de overheid eigenlijk helemaal niet gerekend heeft op de grote aanwas van zelfstandigen (ZZP-er’s & Freelancers). De economische recessie, verduidelijkt door de hoge werkeloosheid heeft er voor gezorgd dat veel werklozen, uit idealistisch oogpunt, al dan niet gedwongen door de tijd, voor zichzelf zijn gaan beginnen. De overheid is echter gewend dat het merendeel van de beroepsbevolking in loondienst werkt. Lekker makkelijk, de werknemer draagt iedere maand loonheffing af en aan het eind van het jaar wordt dat gecontroleerd ten opzichte van wat de werkgever heeft afgedragen bij iedereen die gewerkt heeft. Er zijn ook nog door de jaren heen wat mensen te controleren die qua afdracht als ‘outcasts’ van de beroepsbevolking worden gezien omdat ze liever niet in loondienst werken maar liever eigen baas zijn..: de freelancer dus. Twintig jaar geleden vond men je een dwaas als je aangaf liever freelancer te zijn want ‘op die manier had je helemaal geen zekerheid’, daar denken een hoop mensen nu wel anders over.

Toen in 2008 de wereldeconomie in elkaar begon te zakken, kwamen bedrijven in de problemen. Dat leverde een hoop re-organisaties op in het bedrijfsleven. Het werkloosheidsperentage steeg en dat had uiteraard invloed op de mensen zelf. Sinds die tijd namen een hoop mensen de beslissing om te gaan werken als freelancer maar ineens komt daar de naam ‘ZZP-er’ op de proppen. Wat een hoop mensen niet weten is dat een ZZP-er hetzelfde is als een freelancer maar met een klein verschil:

Het verschil zit ‘m niet eens zo zeer in de term ‘freelancer’ en een ‘zelfstandige zonder personeel’, dat zou je wel denken, maar het enige verschil kan zijn dat de één middels vaste contracturen (bijvoorbeeld per jaar) werkt, en de ander op projectbasis / klussen afwerkt op korte termijn en tegelijkertijd.

Eigenlijk zijn ze dus gewoon hetzelfde. Als je ZZP-er opzoekt verwijst het naar freelancer wat komt van het engelse woord ‘freelance’. Iemand die freelance opdrachten aanneemt heet een freelancer en de fiscale regelementen gelden voor beide. Zijn of haar opdrachten komen via netwerken of bijvoorbeeld uitzend- of detacheringsbureau’s. Daarbij werkt men met een V.A.R. (Verklaring arbeidsrelatie). Dit is een verklaring van de belastingdienst die zekerheid beoogt te geven over de fiscale en sociale zekerheidsrechtelijke status van inkomsten die een natuurlijk persoon voor persoonlijke werkzaamheden verkrijgt.

Er bestaan 4 verschillende V.A.R. verklaringen:
– Winst uit onderneming (VAR-wuo)
– Loon uit dienstbetrekking (VAR-loon)
– Resultaat uit overige werkzaamheden (VAR-row)
– Inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van een vennootschap (VAR-dga)

In onze ogen, met betrekking tot het wel of niet afschaffen van de zelfstandigenaftrek, zou het voor beide kampen beter zijn als freelancers / ZZP-er’s per maand of kwartaal loonheffing zouden afdragen.

De overheid loopt nu tegen een groter groeiende groep zelfstandigen aan die
-geen loonheffing afdragen
-en daardoor de belastingdienst een hoop inkomsten misloopt

Door de werknemersverzekering te verplichten voor zelfstandigen (lees: loonheffing af te dragen) wordt het gemis in de staatskas aangevuld en levert het aan de andere kant liquide middelen op om de zelfstandigen markt beter te kunnen stimuleren. Tevens zorgt het voor evenwicht aan lasten op de arbeidsmarkt. De zelfstandigenaftrek kan als stimuleringsmiddel voor ondernemers blijven bestaan en de lasten voor freelancers / zelfstandigen worden evenredig en eerlijk (zij die flink verdienen dragen de zwaarste lasten t.o.v. de starters die nog maar moeten zien of ze de eerste cruciale 3 jaar doorkomen) afgedragen.

Kijkend naar de afgelopen jaren, als men bijvoorbeeld in de uitkering terecht komt wordt van je ww-uitkering loonheffing ingehouden. Waarom is die verplichting als zelfstandige er eigenlijk niet van oudsher?

Onduidelijk

Meest voorkomende probleem voor de freelancer / ZZP-er is dat de inkomstenbelastingaangifte niet helemaal duidelijk is, doordat het Burgerservice nummer (BSN) wordt gebruikt voor het Omzetbelasting nummer (BTW) wat verwarrend overkomt. Als accountant/boekhouder vond ik het al niet verstandig, ik zag de problemen al aankomen. Ik heb het bijvoorbeeld in andere landen waar ik gewerkt heb nooit gezien want je BSN nummer is privé en dient gescheiden te zijn van je zakelijke nummer als bijvoobeeld freelancer omdat het een rechtsvorm is en niet persoonlijk.

Mogelijke oplossing

Als je een zaak gaat starten als zelfstandige en je inschrijft bij de K.v.K. krijg je een BTW nummer en dat is nu net het moment waarop het fout gaat. De overheid of belastingdienst had het anders kunnen doen door bijvoorbeeld een afkorting toe te voegen van de standplaats. Dan weet de overheid wie er achter zit maar is het niet hetzelfde als je BSN nummer. Normaal is je nummer bijvoorbeeld NL.1234.56.789.B.01. Een optie zou dus kunnen zijn om het zo te doen: NL.AM34.56.789.OB.ZZP. De ‘AM’ is dan in dit geval Amsterdam en ZZP geeft de rechtsvorm aan. ‘OB’ betekend omzetbelasting. Uiteraard kan ook ‘LB’ gebruikt worden voor loonheffing. Voor de inkomstenbelasting wordt het aangepast bij box 3 met winst vanuit je onderneming want niet iedere freelancer of zzp’er heeft een 2e huis of beleggingen. Dus als iemand vanuit een dienstverband gaat starten als een freelancer of zzp’er wordt het wat meer overzichtelijk.

We vragen bij deze de overheid om hulp want onze maatschappij veranderd drastisch naar een freelancer maatschappij. Bedrijven nemen minder mensen aan, er is meer werkloosheid, en de pensioensgerechtigde leeftijd wordt steeds verder achteruit geschoven. De meeste bedrijven nemen jonge mensen aan dus voor nieuwkomers vanuit de ww vanuit een lang dienstverband, zien we de shift naar werken als freelancer /ZZP-er steeds meer toenemen. Er moet echt beter onderzoek gedaan worden naar de mensen die vanuit de ww voor zichzelf willen beginnen, want als men beslist om door te gaan kan men in de problemen komen en heeft men financiële steun nodig. Mensen raken gefrustreerd als men na 3 maanden nog thuis zit en kiezen voor zichzelf te beginnen maar dat is niet zo makkelijk in het huidige economische klimaat. Men krijgt ruim de kans om te solliciteren naar een baan, maar geef men dan ook de kans om echt iets te maken van het ondernemerschap, als de persoon in kwestie daar voor kiest. Als men nu aangeeft als ZZP-er te willen starten wordt je door het UWV vrijwel aan je lot overgelaten.

Onze wens voor 2014 is dat iedere starter / ZZP-er / freelancer en het MKB beter gestimuleerd gaat worden door de overheid, om een beter economisch klimaat te creëren, het zijn tenslotte de waterdragers van onze economie. En daarbij vragen we iedere freelancer en ZZP-er om eerlijk te handelen omtrent je financiële situatie, door de belastingdienst de juiste informatie te verschaffen, zodat we samen het tij kunnen keren.